captcha

'captcha', cha cha'nin bir turu degil, ketcap da degil. 'kapca' lazca hamsi demek ama lazca da degil. Ne idur da? Completely Automated Public Turing test to tell Computers and Humans Apart, yani otomatik olarak insanlarla bilgisayarlari ayirma. Basitce soyle: kutu gibiyse ve saclari yoksa bilgisayar, gecenin bir vakti internette sorf yapmaya calistiginizda dayak yiyorsaniz insandir yada degildir. Ne mutluki bundan baska yontemler de gelistirmisler boylece "simdi bu 'l' mi 'I' mi" "'b' mi '6' mi" diye kasip duruyoruz.
Gecen slashdot'ta okudugum bir yazi uzerine eski bir fikrim geldi aklima. Downloadcular bilir rapidshare, rus kokenli oldugunu dusundugum, dosya yuklemenize ve yuklenmis bir suru film, oyun vs'yi cok hizli indermenizi saglayan bir site. Fakat eger bu hizmeti bedava kullanmak istiyorsaniz saat basina sadece bir dosya indirebilirsiniz, her dosya max. 100MB, ve indirme isleminin basinda size bir kapca soruyor. Boylece bir programin sizin icin saat basi gidip filminizin baska bir 100MB'lik kismini indirmesini engellemeye calisiyor. Sizin bu islemi manuel yapmaktan sıkılıp (<--bu kelimeyi ingilizce klavyede yazmak tam bir eziyet) uye olmanizi bekliyorlar. Tabi bu duruma papuc birakmayacak, bir cozum yolu arayacak bir cok genc var. Kapca'lari asmaya calisan bir cok proje olmasina ragmen bunlarin tum kapca'lara cozum oldugu soylenemez. Ne kadar zeki bir cozum getirirseniz getirin, her zaman daha zor bir kapca yontemi bulacaklar. Bu zorlastirmanin siniri tabi ki insan kapasitesi (Normal bir insanin anlayamacagi bir kapca pek ise yaramaz). Burada devreye Downloadcularin Engellenemez Kardesligi giriyor. Siz otomatik downloadunuzu ayarlamis uyuyorken, dunyanin her bir yaninda uyanik olan kardesleriniz sizin icin kapcalari cevapliyorlar. Siz de size uygun bir zaman ayni yardimi yapiyorsunuz. Cevapladiginiz kapca kadar kapca yardimi alabiliyorsunuz.
Biraz da teknik yonune bakalim. Kardeslerin baglandigi bir site olmali. Indirmek istediginiz dosyalarin linklerini siteye giriyorsunuz, o da size yeni likler veriyor. Bu baglantilari (linkleri) da otomatik download programiniza giriyorsunuz (programin her indirme arasinda bir saat beklemsi onemli). Program download baslamak istediginde sistem asil baglantidaki kapcayi o sirada siteye bagli kullanicilardan birine soruyor. Kapcanin cevabini asil siteye gonderip dosyanin adresini aliyor. Sonra da indirme istegini bu adrese yonlendirir. Sitede surekli olarak bir kac kullanici olmasi onemli tabi.